کد مطلب:106981 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:167

[صفحه 663]

امام (ع) وقتی كه اشعث بن قیس را به خاطر مرگ فرزندش تسلیت می داد فرمود: (ای اشعث اگر به حال پسرت غمگینی، این اندوه به خاطر خویشاوندی كار شایسته ای است، اما اگر صبر كنی، در نزد خدا هر مصیبتی پاداشی دارد. ای اشعث اگر صبر كنی قضا و قدر در مورد تو جاری شود و تو به اجرت می رسی. و اگر بی تابی كنی حكم الهی بر تو جاری می شود و تو گنهكار خواهی بود. (ای اشعث) پسرت باعث شادمانی تو بود و در عین حال گرفتاری و بلا بود، باعث غم تو شد، در حالی كه پاداش و رحمت نیز هست). امام (ع) نخست اندوه او را (در مصیبت فرزندش) ستوده و بجا دانسته است، زیرا سزاوار است كه هر خویشاوندی در مصیبت خویش خود غمگین شود. و به دنبال آن، مطالبی را كه دلیل بر زشتی بی تابی و غم است و صبر بر آن به جهاتی بهتر است به شرح زیر آورده است: 1- عبارت: و ان تصبر... خلف كه یك قضیه شرطیه متصله است، صغرای قیاس مضمری است كه كبرای مقدر آن چنین است: و هر چه در پیشگاه خدا عوض داشته باشد صبر بر آن بهتر است. و نتیجه ی قیاس چنین می شود: اگر بر این مصبت صبر كنی، صبر بهتر است. 2- عبارت: ان صبرت... و انت ماجور یعنی: در برابر صبرت، پاداش می یابی. این جمله نیز صغرای

قیاس مضمری است كه كبرای مقدرش می شود: و هر چه را كه مقدر شود شكیبایی بر آن اجر دارد، پس شكیبایی بر آن بهتر است. 3- او را از بی تابی برحذر داشته است، با این عبارت: و ان جزعت... مازور یعنی در بی تابی كردن، گنهكاری! اصل مازور، موزور بوده است، به خاطر این كه با ماجور هم طراز باشد، با همزه استعمال شده است، و این جمله نیز قیاس مضمری است كه كبرای مقدرش چنین است: و هر كه قدر بر او جاری شده، اگر بی تابی كند، گنهكار است و وارد آتش جهنم می شود. 4- عبارت: سرك و هو بلاء و فتنه هشداری است نسبت به زیاده روی در شادی و سرور بر وجود فرزند. و دلیل بلا بودن آن، این است كه زیاده روی در محبت فرزند مستلزم خوی ناپسند چون ترس از جهاد می باشد. از آن رو كه مبادا از فرزندش جدا شود! و مانند بخل، به سبب ترس از تنگدستی فرزند و توجه به آینده ی او، و مثل اندوه و غم درباره ی بیماریها و حوادث برای او، همانطوری كه پیامبر (ص) فرموده است: فرزند باعث غم، ترس و بخل است. و همچنین كینه و دشمنی با فرزند كه باعث عاق كردن و قطع رحم و محروم داشتن او از مال و ثروت می شود پس سزاوار است كه خداوند پدر را به وسیله ی فرزند بیازماید و از وی بخواهد كه نسبت به ف

رزندش به عدالت رفتار كند. واو در و هو حالیه است و جمله، صغرای قیاس مضمری است كه كبرای مقدر آن نیز چنین است: و هر چه اینطور باشد، سزاوار است كه بر شادی از دست رفته ی آن تاسف نخورند. 5- عبارت: و حزنك... هشداری است نسبت به اندوه در مصیبت است به دلیل آن كه لازمه ی ترك اندوه، صبر بر مصیبت است كه اجر و رحمت خدا را در پی دارد، و این عبارت مقدمه ی صغرای قیاس مضمری است كه كبرای مقدر آن چنین است: و هر صبری بر اندوه، خود اجر و رحمتی در پی دارد، پس سزاوار است كه بر این اندوه صبر كنند.

صفحه 663.